بیماری که آزار دهنده فکر و جان است
تاریخ انتشار: ۱۴ مرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۶۵۸۲۷۶
روانپزشک گفت: منظور از وسواس دو نوع وسواس فکری و عملی است؛ معمولا در بیماری وسواس عملی، وسواس فکری وجود دارد، اما ممکن است در نوع فکری، وسواس علمی وجود نداشته باشد.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران درباره وسواس فکری اظهارداشت: به هر فکر و تصویری که به صورت مزاحم و تکرار شونده به ذهن یک فرد خطور و او را اذیت کند، وسواس فکری میگویند.
بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی بیان کرد: وسواس عملی نیز به رفتارهایی گفته میشود که فرد برای کاهش اضطراب وسواس فکری انجام میدهد. این رفتارها میتواند مرتبط یا غیر مرتبط با آن فکر باشد. مثلا فکر آلودگی دست به ذهن این فرد خطور میکند بنابراین دستش را چندین بار با آب شست و شو میدهد. در این نوع وسواس، فرد به جای چند دقیقه، نیم ساعت یا گاهی یک ساعت دستش را میشوید یا به جای مواد شوینده معمولی از مواد شوینده قوی که برای پوستش مضر است، استفاده میکند. در این نوع وسواس، فرد اقدام به انجام کارهایی میکند تا اضطراب ناشی از فکر آلودگی دستش کاهش یابد.
شایعترین وسواسها کدامند؟
وی به شایعترین وسواسها اشاره کرد و گفت: شست و شو مداوم، فکر آلودگی و نجاست، داشتن شک و تردید و بررسی مدام از جمله مهمترین و شایعترین نوع وسواسها به حساب میآیند. به عنوان مثال فرد شک میکند که آیا شیر گاز را بسته یا نبسته است. در خانه را قفل کرده یا نکرده است. مدام بررسی میکند که آیا این کارهایش را انجام داده است یا خیر. پیش از مسافرت یا رفتن به بیرون از خانه چندین بار شیر گاز یا در را کنترل میکند. در نیمه راه دوباره با دلواپسی به خانه بر میگردد و بار دیگر باز بودن یا نبودن شیر گاز یا در را امتحان میکند. فکر او شک و تردید و عملش بررسی کردن است.
این روانپزشک تصریح کرد: مدل دیگر وسواس، نظم و ترتیب است، یعنی فکری به او فرمان میدهد که چقدر آن مکان بی نظم و بهم ریخته است. کاری که او انجام میدهد، مرتب و منظم کردن است. او نسبت به تقارن برخی اشیاء حساس است. مثلا جای تابلوها یا گلدانها را جا به جا میکند.
جلفایی خاطر نشان کرد: گاهی اوقات وسواس فکری همراه با وسواس عملی نیست. اغلب افکار این افراد آزار دهنده است. این افکار آزار دهنده باعث میشود آنها خجالت بکشند و به کمک کسی نروند. مثلا ممکن است این افراد افکار آسیب به دیگران را داشته باشند. اتفاقا این افکار مخالف شخصیت این افراد است چراکه اغلب آنها محتاط و دل نازک هستند. این افراد بسیار مراقب فرزندان شان هستند، اما مدام تصویر آسیب رساندن به آنها به وسیله چاقو به ذهن شان خطور میکند. آنقدر این تصویر اذیت کننده است که مدام از چاقو دوری میکنند و اصلا به آشپزخانه نمیروند یا از کودکان شان فاصله میگیرند.
وی ادامه داد: همچنین ممکن است هنگام انجام مسایل جنسی، مقدسات دینی به ذهن این افراد خطور کند. اغلب انسانهایی که بسیار مومن و با ایمان هستند، میتوانند به این نوع مشکل دچار بشوند و از انجام دادن این کار خجالت بکشند یا احساس گناه کنند. در صورتی که این عمل غیر ارادی است و گاهی اوقات با درمان برطرف میشود.
راههای تشخیص بیماری وسواسی
جلفایی به راههای تشخیص بیماری وسواسی اشاره کرد و گفت: اغلب خیلی سخت است که به افراد وسواسی بقولانیم که آنها بیمار هستند. بسیاری از آنها معتقدند من تمیز (نه وسواسی) هستم. در حال حاضر با استفاده از دو مشخصه اصلی میتوان تمیز یا وسواسی بودن افراد را تشخیص داد.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران افزود: نخست آنکه، فرد به جای چند دقیقه، بیشتر از نیم ساعت یا یک ساعت، وقتش را صرف شست و شوی دست، حمام یا تمیز کردن یک وسیله خاص میکند. وسواسی در عملکرد شغلی و تحصیلی افراد اختلال ایجاد میکند، به طوری که دیگر وقت نمیکنند به بقیه کارهایشان برسند. دوم اینکه، این افراد از ترس آلودگی نمیتوانند به مسافرت بروند. قطعا انجام این کارها باعث اعتراض همسرش و مشکلات بین فردی آنها میشود.
علت شیوع وسواسی
این روانپزشک با اشاره به سن شیوع وسواسی و میزان آن در جامعه گفت: شیوع وسواسهای شدید ۲ تا ۳ درصد است، اما ۱۰ تا ۲۰ درصد نیز با شدتهای مختلف در جمعیت گزارش شده است. معمولا شیوع وسواسی در میان آقایان و خانمها برابر است. سن شیوع وسواسی نیز بیست سالگی است. اگرچه در پسران ممکن است از سنهای پایینتر هم شروع بشود.
وی به علتهای بیماری وسواسی اشاره کرد و اظهارداشت: صد در صد بیماریهای روانپزشکی، مجموعه از جنبههای ژنتیکی و یادگیری هستند. در این بین مساله ژنتیک نقش پر رنگ تری دارد. امکان بروز وسواس در میان افرادی که بستگان شان دچار وسواسی بوده اند، بیشتر است. وسواسی به علت سابقه فامیلی میتوانند با شدت زیادی حتی در سنین پایینتر نیز بروز کند. همچنین کودک میتواند از طریق الگوپذیری از خانواده، انجام این رفتارها را فرا بگیرد.
جلفایی در پاسخ به این سوال که آیا نوع تغذیه یا آب و هوا نیز میتواند در ایجاد وسواسی دخیل باشد، گفت: هرچند در بسیاری از موارد تغذیه سالم و آب و هوای تمیز میتواند به سلامتی افراد کمک کند، اما هنوز گزارشی مبنی بر این مساله وجود ندارد که کمبود تغذیه سالم یا آب و هوای تمیز منجر به وسواسی شده باشد.
نحوه درمان افراد وسواسی
وی به نحوه درمان بیماری وسواس اشاره کرد و گفت: درمان این بیماری بنابر شدت و نوع وسواس، به دو دسته دارویی یا غیر دارویی یا روان درمانی تقسیم بندی میشود. درمانهای دارویی این افراد که معمولا به داروهای ضد وسواس مشهورند باید در مدت زمان کافی و به مقدار لازم مصرف بشوند. گاهی اوقات برخی از این بیماران پس از گذشت یک ماه، از خوردن دارو دست میکشند. در صورتی که مدت زمان کافی برای درمان این افراد سه تا شش ماه با دز دارویی کافی است تا نتایج بهتری ایجاد شود.
به گفته وی، هرچند ممکن است پاسخ به درمان این افراد ۵۰ تا ۶۰ درصد باشد، اما گاهی اوقات این افراد میتوانند صد در صد هم درمان بشوند بنابراین مبتلایان به بیماری وسواسی باید پشتکار داشته باشند و درمان شان را رها نکنند.
این روانپزشک ادامه داد: درکنار درمانهای دارویی، درمانهای غیر دارویی یا روان درمان نیز وجود دارد. برای روان درمانی این افراد حداقل دوازده تا سیزده جلسه نیاز است. به غیر از این دور روش، میتوان از درمانهای تحریک کننده مغزی هم استفاده کرد. این روش نیز تا حدودی میتواند به درمان وسواسی افراد کمک کند. در موارد خیلی شدید مقاومت به درمان، باید از شوک درمانی استفاده کنیم.
وی به راههای پیشگیری از بیماری وسواسی پرداخت و گفت: بهترین راه پیشگیری این است که افراد مبتلا به وسواسی نسبت به درمان شان سریع اقدام کنند تا این بیماری از طریق یادگیری به فرزندانش هم انتقال پیدا نکند.
وی ادامه داد: اغلب ۷۰ تا ۸۰ درصد بیماران روانپزشکی به دلیل شرایط سخت زندگی شان از مشکل افسردگی و اضطراب رنج میبرند، بنابراین ضرورت دارد نسبت به درمان زود هنگام این افراد در سنین پایینتر اقدام شود.
منبع: بهداشت نیوز
منبع: پارسینه
کلیدواژه: وسواسی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.parsine.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارسینه» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۶۵۸۲۷۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کلمه «سرطان» از کجا آمده است؟/ چرا به سرطان «سرطان» می گویند؟
سرطان ساتیروس در ناحیه کشاله ران او بود و در آن زمان سرطانهای پیشرفته در این قسمت از بدن غیرقابل جراحی تلقی میشدند و هیچ داروی به اندازه کافی قوی برای کاهش درد نیز وجود نداشت. بنابراین پزشکان نمیتوانستند کاری انجام دهند. سرانجام سرطان در سن ۶۵ سالگی جان ساتیروس را گرفت.
سرطان در آن دوره به خوبی شناخته شده بود. متنی که در اواخر قرن پنجم یا اوایل قرن چهارم قبل از میلاد نوشته شده است به نام بیماریهای زنان، چگونگی ایجاد سرطان سینه را توضیح میدهد بدین شرح که «تودههای سخت تشکیل میشوند، از آن ها سرطانهای پنهان ایجاد میشود، درد از سینههای بیماران به سمت گلو و اطراف شانهها میرسد، چنین بیمارانی لاغر میشوند، تنفس کاهش مییابد و حس بویایی از بین می رود.»
همچنین دیگر آثار پزشکی این دوره انواع مختلفی از سرطان ها را توصیف می کنند. برای مثال زنی از شهر «آبدرا» در یونان بر اثر سرطان قفسه سینه درگذشت. مرد مبتلا به سرطان گلو پس از سوزاندن تومور توسط پزشکش، زنده ماند.
کلمه «سرطان» از کجا آمده است؟
به گزارش نشریه تخصصی «مدیکال اکسپرس»، کلمه سرطان از همین دوران می آید. در اواخر قرن پنجم و اوائل قرن چهارم قبل از میلاد، پزشکان از کلمه karkinos - کلمه یونانی باستان برای خرچنگ - برای توصیف تومورهای بدخیم استفاده می کردند. بعدها وقتی پزشکان لاتین زبان همان بیماری را توصیف کردند، از کلمه لاتین برای خرچنگ استفاده کردند یعنی «cancer» (کنسر). بنابراین، این نام برای این بیماری استفاده شد.
حتی در زمان های قدیم، مردم تعجب می کردند که چرا پزشکان این بیماری را به نام یک حیوان نام گذاری کرده اند. یک توضیح این بود که خرچنگ حیوانی تهاجمی است، همانطور که سرطان می تواند یک بیماری تهاجمی باشد. توضیح دیگر این بود که خرچنگ می تواند یک قسمت از بدن یک فرد را با چنگال هایش بگیرد و به سختی جدا شود، همانطور که برداشتن توده سرطانی پس از رشد دشوار است. برخی دیگر فکر می کردند که به دلیل ظاهر تومورهای سرطانی این نام برای آن انتخاب شده است.
پزشک جالینوس (۲۱۶-۱۲۹ پس از میلاد) سرطان سینه را در کار خود با نام روش پزشکی به گلوکون توصیف کرد و شکل تومور را با شکل خرچنگ مقایسه کرد:
«ما اغلب در سینهها توموری دقیقاً شبیه به خرچنگ دیدهایم. همانطور که آن حیوان در دو طرف بدنش پا دارد، در این بیماری نیز رگهای متورم غیرطبیعی در دو طرف کشیده میشوند و شکلی مشابه به یک خرچنگ ایجاد میکنند.»
همه با هم موافق نبودند که چه چیزی موجب سرطان میشود
در دوره یونان و روم نظرات مختلفی در مورد دلیل بروز سرطان وجود داشت.
بر اساس یک نظریه پزشکی باستانی رایج، بدن دارای چهار نوع خلط (اخلاط چهارگانه) است: خون، صفرای زرد، بلغم و صفرای سیاه. این اخلاط چهارگانه باید در حالت تعادل باشد وگرنه انسان مریض می شود و اگر فردی از صفرای سیاه بیش از حد رنج می برد، تصور می شد که این وضعیت در نهایت منجر به سرطان می شود.
در همین حال، پزشکی به نام «اراسیستراتوس» که از حدود سال های ۳۱۵ تا ۲۴۰ قبل از میلاد میزیسته با این نظر مخالف بود. با این حال، تا آنجا که ما می دانیم، او توضیح دیگری ارائه نکرده است.
سرطان چگونه درمان میشد؟
سرطان از راه های مختلف درمان میشد. تصور می شد که سرطان را در مراحل اولیه می توان با استفاده از دارو درمان کرد.
اینها شامل داروهای مشتق شده از گیاهان، حیوانات و فلزات بوده است.
جالینوس ادعا کرد که با استفاده از این نوع داروها و پاکسازی مکرر بیماران خود با استفراغ یا تنقیه، گاهی اوقات در ناپدید شدن سرطان های نوظهور موفق بوده است. او گفت که همین درمان گاهی از ادامه رشد سرطان های پیشرفته تر جلوگیری می کرد. با این حال، او همچنین گفته است اگر این داروها مؤثر واقع نشوند، جراحی لازم است.
در آن دوران معمولاً از جراحی اجتناب میشد زیرا بیماران به دلیل از دست دادن خون در حین جراحی، جان خود را از دست میدادند. «لئونیداس» پزشکی که در قرن دوم و سوم پس از میلاد زندگی می کرد، روش خود را که شامل سوزاندن (سوختن) بود، این چنین توضیح میدهد:
«من معمولاً در مواردی عمل میکنم که تومورها به سمت قفسه سینه امتداد نمییابند وقتی بیمار روی پشت خود قرار میگیرد، ناحیه سالم سینه در بالای تومور را برش میدهم و سپس برش را سوزانده تا زمانی که دلمه خون ایجاد شود و خونریزی قطع شود. سپس دوباره برش می زنم، همان طور که عمیقاً در سینه برش می زنم، ناحیه را مشخص می کنم و دوباره آن را میسوزانم.»
سرطان به طور کلی به عنوان یک بیماری صعب العلاج در نظر گرفته می شد و بنابراین ترس از آن وجود داشت. در آن زمان به دلیل محدودیتهای بسیار در عرصه درمان، برخی از افراد مبتلا به سرطان حتی برای پایان دادن به زندگی با درد و رنج، خودکشی میکردند.
از گذشته به آینده
در بررسی پیشینه این بیماری ما با ابتلای ساتیروس، حکمرانِ قرن چهارم قبل از میلاد شروع کردیم. طی ۲۴۰۰ سال یا بیشتر از این زمان، دانش ما در مورد عوامل ایجاد سرطان، نحوه پیشگیری و درمان آن بسیار تغییر کرده است. همچنین می دانیم که بیش از ۲۰۰ نوع مختلف سرطان وجود دارد. سرطانهای برخی از افراد به قدری موفقیتآمیز مدیریت میشوند که به زندگی طولانی ادامه میدهند.
با این حال هنوز هیچ درمان عمومی برای سرطان وجود ندارد، بیماریای که از هر پنج نفر یک نفر در طول زندگی خود به آن مبتلا می شود. تنها در سال ۲۰۲۲، حدود ۲۰ میلیون مورد جدید ابتلا به سرطان و ۹.۷ میلیون مرگ ناشی از آن در سراسر جهان گزارش شده است. واضح است که در مورد درمان و تشخیص این بیماری هنوز راه درازی در پیش داریم.
تخمینها نشان میدهد از هر پنج مرد یا زن، یک نفر در طول زندگی به سرطان مبتلا میشود و از هر ۹ مرد، یک نفر و از هر ۱۲ زن، یک نفر بر اثر سرطان میمیرند.
در سال ۲۰۲۲، سرطان ریه شایع ترین سرطان تشخیص داده شده بود که مسئول نزدیک به ۲.۵ میلیون مورد جدید ابتلا (۱۲.۴ درصد سرطان ها در سراسر جهان) بود و پس از آن سرطان های سینه، کولورکتوم، پروستات و معده قرار داشتند.
همچنین سرطان ریه با حدود ۱.۸ میلیون مرگ (۱۸.۷ درصد) و پس از آن سرطان های روده بزرگ، کبد، سینه و معده بیشترین تلفات را داشتهاند.
در زنان و مردان، شایع ترین سرطان ها سرطان سینه و ریه (هم برای موارد ابتلا و هم برای تلفات) بوده است. همچنین در سراسر مناطق جهان، نرخ بروز از چهار برابر تا پنج برابر برای مردان و زنان متفاوت است.
این مقاله از The Conversation تحت مجوز Creative Commons بازنشر شده است.
منبع: خبرگزاری ایسنا